ابوالفضل خودیروز شنبه 9 نوامبر 1996، دولت اوکراین یک کشتی علمی تاریخی غول پیکر و منحصر به فرد به نام “یوری گاگارین” را که زمانی مرکز کنترل پروازهای فضایی بود، به قیمت ضایعات فروخت. حدود 170 دلار در هر تن! فروش این کشتی آنقدر برای او شرم آور بود که نام آن را رنگ آمیزی کرد.
نام این کشتی تحقیقاتی از شخصیت با نفوذ یوری الکسیویچ گاگارین، اولین فضانورد روسی گرفته شده است. کشتی یوری گاگارین در دسامبر 1971 برای حمایت از برنامه فضایی شوروی تکمیل شد، 25 سال قبل از اینکه به قیمت مقرون به صرفه به اوکراین فروخته شود. این کشتی توسط کارخانه کشتی سازی بالتیک در لنینگراد (سابق) ساخته شد و همچنین تحقیقاتی را در اتمسفر فوقانی و فضای بیرونی انجام داد.
کشتی فوق تاریخچه شگفت انگیزی دارد. در روز چهارشنبه 14 جولای 1971 برابر با 23 جولای 1350 که پرچم اتحاد جماهیر شوروی بر فراز آن برافراشته شد، یکی از بزرگترین و قدرتمندترین کشتی های تحقیقاتی تاریخ بشر به شمار می رفت.
اما اوکراین در تصمیمی عجیب این غول آهنی را پس از 25 سال به قیمت آهن قراضه فروخت. گویی قطعه ای از تاریخ را به حراج می گذارد. این کشتی که زمانی نماد غرور فضایی شوروی بود، با نام درخشان خود در زیر لایه‌های رنگ پنهان شده و بدنه عظیم آن به قلوه سنگ تبدیل شده است، به سرنوشت بدی دچار شده است.
سفینه فضایی یوری گاگارین در سال 1975 بخشی از برنامه آزمایشی مشترک آپولو-سایوز شوروی-آمریکایی بود و به دلیل پانل های متعدد در بالای بدنه ظاهری بسیار متمایز داشت.
روی سقف آن دو آنتن به قطر 25 متر و وزن حدود 240 تن و دو آنتن به وزن 180 تن بود. در مجموع به 75 آنتن مجهز بود و قادر بود در هر شرایط اقیانوسی و آب و هوایی کار کند.
این کشتی اتاق های زیادی داشت که می توانست بیش از صد آزمایشگاه را در خود جای دهد. مجموع خدمه آن 330 نفر بود و سالن سینما داشت که 250 تماشاگر را در خود جای می داد. در قسمت های پایین آن یک سالن ورزشی، سه استخر و یک فضای تفریحی با سالن بیلیارد وجود داشت. قدرت تهویه مطبوع او سه برابر سیستم تهویه مطبوع مشابه در کاخ کرملین بود.
فضاپیمای یوری گاگارین مجهز به مجموعه پیچیده ای از رادارها، سیستم های تله متری و تجهیزات الکترونیکی است که برای ردیابی فضاپیماها، جمع آوری داده های حیاتی ماموریت و حفظ ارتباط بدون وقفه با فضانوردان در طول ماموریت ها طراحی شده اند. قابلیت‌های آن به ردیابی محدود نمی‌شد، بلکه به‌عنوان یک مرکز فرماندهی سیار، قادر به پردازش داده‌ها و تصمیم‌گیری در زمان واقعی برای ایمنی و موفقیت در مأموریت‌های فضایی بود. انرژی آن از سه توربین بخار تامین می شد و می توانست با سرعت 33 کیلومتر در ساعت حرکت کند. یوری گاگارین موفق شد مسافتی بیش از 44 هزار کیلومتر را طی کند.
منابع
Navalhistoria.com
کانال تلگرام عملیات Z (وزارت دفاع روسیه)
259
