اخبار اخبار فرهنگی

حکایت «شاهرخ»؛ روشن‌فکری که نخست «استالین‌رخ» و بعد «فردوسی‌رخ» شد

تبلیغات بنری


به گزارش خبرگزاری اخبار آنلاینکتاب شاهرخ مسکوب نوشته علی زاغریان که به تازگی توسط انتشارات ما منتشر شده، حاصل مراجعه به منابع فراوان و گفتگو با نزدیکان مسکوب است. بوقریان کتاب خود را اینگونه معرفی کرد: «تصویر مکتوب یکی از مهم ترین متفکران ایران معاصر (1304-1384) است که در جوانی راه دین را در پیش گرفت، اما خیلی زود وارد سیاست شد و به حزب توده پیوست. حزب در اثر فعالیت خستگی ناپذیر و صمیمانه او در این حزب، چندین سال به زندان افتاد، اما کم کم چرخش فکری حزب توده به نظر او استبدادی شد، بنابراین این فرصتی شد برای پرداختن به منافع. از دل، ادبیات و اسطوره هایش، به همین دلیل قلم به دست گرفت و درباره شاهنامه و دیگر متون ادبی کهن مقالاتی نوشت و قرائتی تازه به آنها داد که مردم از شکل نوشته ها و موضوعاتی که به آن می پرداختند خوششان نیامد. او به تدریج در محافل روشنفکری شناخته شده و منشأ تحولات سیاسی و حواشی محافل ادبی شد. او چاره ای جز مهاجرت نداشت، به دلیل تنگنای مالی، شغلی را انتخاب کرد که صلاحیت او را نداشت و در نهایت سرطان خون او را کشت.

رضا صائمی خبرنگار گروه فرهنگی روزنامه همامیهن نیز در مقاله ای که در این روزنامه در مقدمه کتاب مذکور منتشر کرده است، می نویسد:

[…] نام شاهرخ روی هر کتابی برای تشویق اهالی فرهنگ و اندیشه به خواندن آن کافی است، حتی اگر نام او عنوان خود کتاب باشد. به نظر می رسد که تازه کشف شده و پس از مرگ او دوباره ظاهر شده است. به همین ترتیب میل به دانستن نوشته ها و اندیشه های او به وجود آمد و حتی به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی هجوم آورد. کتاب شاهرخ مسکوب نوشته علی زاغریان درباره اوست و در واقع پرتره مکتوب یکی از مهم ترین متفکران ایران معاصر است. […]

این کتاب […] تصویری دقیق از شخصیت درانسی که در فرهنگ و ادب فارسی خفه شده بود. کتاب زندگینامه حاصل مراجعه به منابع متعدد و گفتگو با نزدیکان مسکوپ است. اگرچه محتوای کتاب و موضوعات آن حول شخصیت خاصی می‌چرخد و زندگی‌نامه و آثار او را روایت می‌کند، اما حاوی موضوعات متنوع و تلاش‌هایی برای پاسخ به پرسش‌های گوناگون درباره زندگی، فراز و نشیب شاهرخ مسکوب است. از جمله در جوانی چگونه راه دین را پیمود؟ چگونه وارد سیاست شدید و به حزب توده پیوستید؟ او از سال هایی که در زندان گذرانده می گوید و اینکه چگونه و به چه دلایلی از حزب توده جدا شده است؟

در این کتاب نوشته ها و پژوهش های ادبی او و چگونگی بازتاب آثارش بر جامعه و فضای فکری را خواهید خواند. همچنین اینکه چه نقدهایی به آثار و نگاهش به ادبیات وارد شد. نظر و فعالیت او در انقلاب ۵۷ چگونه بود، چرا به پاریس مهاجرت کرد و در آنجا چه کرد؟

کتاب «مسکو» شاهرخ نیز به علایق ادبی او می پردازد. علاقه به زندگی مسکو در دهه 1930 تشدید شد. مسکوب آثار زیادی در زمینه های مختلف از خود به جای گذاشت که از آن جمله می توان به «درآمدی بر رستم و اسفندیار»، «غم سیاوش در مرگ و رستاخیز»، «در کوی دوست»، «مسافر»، «ملیت و زبان» و «خواب و سکوت» اشاره کرد. “. «روزهای در راه» و «ارمغان مور» همچنین آثار نویسندگان بزرگ بین المللی مانند جان اشتاین بک و نمایشنامه نویسان یونان باستان را به فارسی ترجمه کرد.

مسکو شاهد سه نقطه عطف در تاریخ معاصر ایران بود: اشغال کشور توسط متفقین و تبعید متعاقب رضاشاه، وقایع 28 مرداد 1332 و انقلاب 1357 که همه این وقایع بر زندگی شخصی، سیاسی و فکری او تأثیر گذاشت. اولی او را از ناسیونالیسم افراطی رها کرد، دومی او را از حزب توده دور کرد و سومی آغاز تبعید خودخواسته او به پاریس بود. آنچه در کتاب «مسکوپ» شاهرخ می خوانید، داستان فراز و نشیب زندگی اوست. کتاب «شاهرخ مسکوپ» در بخش‌های کوچک و 11 فصل تنظیم شده است.

منابع نویسنده کتاب برای نوشتن این زندگینامه متنوع است، از نوشته ها و آثار مکتوب مسکوپ گرفته تا آنچه دیگران در طول سال ها درباره زندگی و آثار نوشته شده او نوشته اند. جدای از این باید به گفت وگوی نویسنده با دوستان، آشنایان و معاصران مسکوپ نیز اشاره کرد. نویسنده در این کتاب با حسن کامشاد، علی بانو عزیزی، رامین جهانبگلو، قلی ترقی، احمد کریمی حکاک، سروش حبیبی، میرمحمد امیر سلطانی و برادرزاده اش احمد مسکوب به گفت و گو نشسته و نظر آنها را درباره شاهرخ مسکوب جویا شده است. مسکوپ به دلیل سبک زندگی، طرز تفکر و البته قلم و روایتش، شکلی جذاب از مقاله نویسی، به متفکر و نویسنده ای منحصر به فرد تبدیل شد و جذابیت کاریزماتیکی به او بخشید…

259

تبلیغات بنری

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *