رونمایی از ترمز اصلاحات دولت چهاردهم/ کابینه پزشکیان، اقتصاد ایران از بن‌بست بیرون می‌آورد؟

مریم فخری: زمان تایید وزرا در مجلس مشخص شد و همچنین شنیدیم که برخی از نمایندگان به دلایل سیاسی و نه خبری قصد دارند به برخی از وزرای پیشنهادی پزشکیان رای ندهند. در همین رابطه مهدی کرباسیان، کارشناس اقتصادی و معاون وزیر صلح در دولت روحانی در گفت و گو با خبرگزاری با اشاره به ترمزی که بر سر راه اصلاحات دولت ایستاده است، گفت: اگر مجلس از ابتدا این تناقض را نشان دهد. و به تعدادی از وزرا که اکثر آنها به دلایل سیاسی می خواهند رای ندهند رای نمی دهد، زیرا این امر آنها را به سمت نزاع ملی سوق می دهد، “مردم از این موضوع آگاه هستند و این نشان می دهد.” مشکلات کشور به راحتی حل نمی شود و باعث نارضایتی و ناراحتی مردم می شود.

* با توجه به اینکه در آستانه تشکیل دولت چهاردهم هستیم، به نظر شما تیم پزشکی در چه شرایطی مدیریت اقتصاد ایران را برعهده می گیرد؟

پزشکیان در زمانی که مشکلات کشور بسیار سنگین شده بود مسئولیت را پذیرفتند. به خصوص تحریم های سختگیرانه ای که علیه ایران وضع شده است که روز به روز سخت تر می شود. تحریم ها باعث شد تا اقتصاد کشور در برخی بخش ها به نقطه فلج شدن برسد و ناکارآمدی مجموعه اقتصادی کشور را تشدید کند.

تورم بالای 40 درصد، عدم تعادل انرژی، مسائل و مشکلات تولید و صادرات، همه اینها تا حد زیادی به تحریم ها مربوط می شود. ناکارآمدی بوروکراسی دولتی و راهکارهای غیرتخصصی که برای برون رفت از شرایط کنونی اتخاذ شده و گاه بن‌بست‌هایی که در عرصه اقتصاد در کشور به چشم می‌خورد و همراه با آن ناتوانی دولت‌ها به این موارد اضافه می‌شود. مردم زندگی تبدیل به یک مشکل شده است. طبق آمار سازمان‌های حمایتی، تقریباً ۲۶ میلیون نفر و بیشتر تحت پوشش یارانه‌ها هستند. اگر واقعاً می خواستیم جامعه را تحت پوشش قرار دهیم، قطعاً این تعداد افزایش می یافت و باید تا دهه ششم یارانه دریافت کنند.

این در حالی است که نزدیک به دو سال است که رابطه با اتحادیه اروپا بسیار سنگین بوده و این نشان دهنده یک رابطه نامناسب است. عدم حضور روسای جمهور یا نخست وزیران کشورهای بزرگ اروپایی در مراسم تحلیف نمونه ای از این بحث بود. این امر نیز منجر به تشدید محاصره شد. دشمنی اسرائیل و توطئه‌های اخیر نشان می‌دهد که تلاش می‌کند ایران را به سمت بحرانی دیگر و در نهایت حمایت ویژه دولت آمریکا از اسرائیل و جنایات اسرائیلی‌ها در غزه یا حتی اقدام تروریستی در ایران سوق دهد. بلافاصله همزمان با انتخاب آقای. او چهاردهمین رئیس دولت بود.

علاوه بر این شاهد بدگویی دولت چین با ایران در خصوص اجرای توافق 25 ساله و سرمایه گذاری 400 میلیارد دلاری در ایران بودیم. چینی ها هنوز یک دلار هم نگرفته اند و در نهایت فقط نفت ارزان می خرند و به ایران کالا می فروشند و همکاری بیشتری حداقل از سوی دولت چین در خصوص منافع ایران ندیده ایم.

همچنین با اختلالات اقتصادی و انرژی، تعطیلی کارخانه های مصرف کننده انرژی تا 4 ماه برای تامین برق و گاز و قطعی آب مواجه هستیم. موضوع معیشت مردم نیز در اولویت است.

البته نکته مثبتی که در این مورد باید به آن اشاره کرد حضور 50 درصدی مردم در انتخابات ریاست جمهوری است. و این نیز با تمام مشکلات و نارضایتی ها. تاکید رئیس جمهور بر همدلی و همدلی، وعده شفافیت و صداقت به مردم، حمایت رهبری از رئیس جمهور و پذیرش دولت جدید توسط همسایگان حائز اهمیت است. سخنان آقای رئیس جمهور مبنی بر پذیرش نظرات کارشناسان و تلاش ایشان برای افزایش سرمایه اجتماعی که متأسفانه در چند سال گذشته شاهد افت جدی بوده است از دیگر نکاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

* به برخی از ریسک ها و چالش های پیش روی اقتصاد ایران اشاره کردید. به نظر شما رژیم برای حل مشکلات اقتصادی ایران چه کاری می تواند انجام دهد؟

نکته بسیار مهمی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد و آن همسویی و همدلی است که باید بین قوای سه گانه مجریه، مقننه و قضائیه حاصل شود. خوشبختانه دیدارهای رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه در حمایت از رئیس جمهور نشانه های مثبتی است و امیدواریم با همین قوت ادامه یابد. در عین حال نهادهای نظامی و امنیتی نیز در حمایت از دولت اظهاراتی داشتند که امید است این گفته ها صحت داشته باشد و این موضوع در واقعیت دیده شود. در نهایت حمایت مردم و نهادهای مختلف از دولت مهم است. این در حالی است که با توجه به رابطه رئیس جمهور و رهبری، وی باید بتواند حمایت رهبری را بیش از گذشته جلب کند. همچنین شفقت بیشتری نسبت به مردم وجود خواهد داشت.

باید بتوانیم مشکلات اساسی کشور را در زمینه تعاملات بین المللی، تحریم ها، تضادهای داخلی و کنترل شرکت ها و سازمان های خصوصی حل کنیم تا کشور مسیر قبلی خود را رها کند و در مسیر درست قرار گیرد. اکنون شاخص ها نشان می دهد که از مسیر صحیح اقتصادی منحرف شده ایم.

*آیا می توان نقشه راه را با نگاهی خوشبینانه پیشنهاد کرد؟

برای کشوری مثل ایران که از نعمت نفت، گاز، معادن، موقعیت استراتژیک و دسترسی به دریای آزاد برخوردار است، واقعیت این است که امکان ندارد نیمی از مردم، حداقل 50 درصد، از زندگی رنج ببرند. و مشکلات معیشتی و می توان گفت که حتی ششم دهم نیز باید مزایا دریافت کند. این نشان می دهد که برای برون رفت از این وضعیت باید تصمیمات جسورانه و اساسی بگیریم. کشور ما بیش از 40 سال تجربه در اداره دولتی و کشورداری دارد و کشور باید با بازنگری و بازنگری در اقدامات قبلی اصلاحات اساسی جسورانه را به اجرا بگذارد تا کشور را از این بحران خارج کند. باید بپذیریم که اجماع ملی بین همه سازمان ها و مردم حاصل خواهد شد.

*به نظر شما کابینه پزشکی اصلاحات اقتصادی را از کجا باید آغاز کند؟

بحث جذب سرمایه یکی از نکات اساسی است که این دولت باید به عنوان اولویت در دستور کار خود قرار دهد. بدون سرمایه گذاری نمی توان بر مشکلات فائق آمد. شاید بتوان در مقطعی نفت یا درآمدهای دیگر را بین مردم تقسیم کرد، اما در نهایت کشور نه موفق می شود، نه به رفاه می رسد و نه از مشکلات خارج می شود. به منظور جذب سرمایه گذاری، ما باید استفاده از بخش خصوصی را افزایش دهیم و مقررات سنگین و بروکراسی اداری را حذف کنیم. دولت همانطور که یکی از سیاست ها و شعارهایش بود باید به سمت جذب سرمایه و سرمایه گذاران بخش خصوصی در حوزه های مختلف حرکت کند.

جذب سرمایه گذاری خارجی به ویژه ایرانیان خارج از کشور باید در اولویت قرار گیرد. اکنون ایرانیان خارج از کشور میلیاردها دلار سرمایه دارند و از بزرگترین سرمایه گذاران و سرمایه داران جهان هستند. اگر درصدی از این پول به ایران بیاید می تواند تحول آفرین باشد. به یاد دارم که در اوایل دهه 1980، ایرانیان خارج از کشور شروع به آوردن پول به ایران کردند. اگر نرخ ارز واحد در سال های 1390 و 1391 اتفاق افتاد و کشور توانست بدون توجه به شعارهای اصلی دولت مبنی بر همگام سازی، همدلی با مردم و تعاملات خوب بین المللی، بهترین رشد اقتصادی را در این دو سه سال به دست آورد. موضوع جذب سرمایه توسط ایرانیان نیز بسیار مهم بود.

همچنین در دوره برجام شاهد یک سال تغییرات جدی در حوزه اقتصادی بودیم. تا زمانی که سرمایه گذاری انجام شد، دولت جمهوری خواه آمریکا دست به کار شد و بر سر معامله زیر میز مذاکره کرد. پس از آن تصمیمات اشتباه و غیرکارشناسی در داخل کشور گرفته شد. با این حال جذب سرمایه بسیار مهم است.

یکی از نکات موجود این است که حداقل توافق ایران و چین باید در سریع ترین زمان ممکن اجرایی شود که می تواند به تغییر زیرساخت ها و مسائل صنعت نفت و گاز کشور منجر شود. هماهنگی و همکاری با هند، ژاپن و کشورهای مشابه نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. ضمن اینکه رابطه ایران و اتحادیه اروپا بسیار سرد است و باید هر چه زودتر این موضوع اصلاح شود و به سمت جذب سرمایه برویم. در نهایت با حذف مقررات سنگین، کشور در عرصه تولید جلو رفت.

روشن است که در هزینه ها و مشکلات دیگری که مردم به ویژه در حوزه درمان دارند، امید است شعار رهبری که در اوایل دهه 70 مطرح کردند این باشد که هر بیمار فقط نگران بیماری باشد نه نگران بیماری. بیماری این یکی از شعارهای استاد بود. الان مردم در مشکل هستند. حتی اونایی که بیمه دارن تضاد بین دانشگاه های علوم پزشکی و بخش خصوصی برای درمان، پزشکیان، بیمارستان ها و موسسات بیمه باعث شده است که بخش خصوصی بیمه نپذیرد. در بخش بیمارستان از آنجایی که پول آنها چند ماه از بیمه عقب است و در عین حال تعرفه ها با واقعیت همخوانی ندارد و بودجه محدودی دارند، مردم مجبورند تا 60 درصد و گاهی بیشتر از جیب خود پرداخت کنند. که عامل نارضایتی و کاهش سرمایه اجتماعی است. البته همه ما باید به دولت کمک کنیم تا به سلامت از این بحران ها خارج شود و کشور را در مسیر توسعه و شکوفایی قرار دهد.

بیشتر بخوانید: کرباسیان به روایت حسین تعظمی

انتظارات معاون وزیر صمت روحانی از نرخ تورم و دلار تا پایان سال / تورم 45 درصدی برای اقتصاد ایران چه سیگنالی دارد؟

* برخی معتقدند یکی از موانع پیش روی پزشکیان، سدی است که مجلس در مقابل آنها قرار می دهد. به خصوص در زمان تایید صلاحیت وزرا. فکر می کنید چند درصد از وزرای پیشنهادی پزشکیان در مجلس رای می آورند؟

نکته بسیار مهمی وجود دارد که باید به آن اشاره کرد و آن این است که به هر حال بین نظرات آقای بدیشیان و نکاتی که در جریان انتخابات و مناظرات انتخاباتی مطرح کردند، توافقی وجود ندارد، زیرا رقبای ایشان که در زمان انتخابات در مقابل ایشان بودند. نظر آنها بیشتر با اکثریت نمایندگان مجلس موافق بود. متأسفانه اگر این مشکل حل نشود، مانعی بر سر راه اصلاحات دولت خواهد بود. اما با توجه به صحبت های پزشکانی که بر کار کارشناسی و اجماع ملی تاکید داشتند، این افراد به مجلس پیشنهاد شدند. به نظر می رسد تلاش آنها این بود که این توافق را در آنجا نشان دهند. این در حالی است که برخی از وزرای معرفی شده گله ای از حامیان جوان و گاه حتی دیگر حامیان وی ایجاد کردند و برخی از وزرای پیشنهادی از جناح هایی بودند که به وی رای ندادند.

پیشنهادی که من به عنوان یک ایرانی دلسوز جمهوری اسلامی ایران دارم این است که مجلس به همه وزرای پیشنهادی یکجا رأی دهد. در هر صورت رهبری نیز بر لزوم همراهی مجلس تاکید کردند. این را آقای قالیباف رئیس مجلس هم گفتند. اگر این اتفاق بیفتد، فکر می کنم مجلس پیروز خواهد شد. چرا چون یعنی از روز کاری بعدی دولت مجلس به راحتی می تواند سوال کند و بگوید: من به آقای رئیس جمهور اعتماد کردم و رای دادم و بعد با پیگیری و سوال و در نهایت طرح های ارائه شده سوال کنند. ” از سوی وزرا، اما اگر مجلس نمایندگان از ابتدا این تناقض را نشان دهد و به تعدادی از وزرا که بیشتر آنها به دلایل سیاسی می‌خواهد رای ندهند، رای ندهد، این امر باعث می‌شود که در مسیر ملی حرکت کند.» اختلاف نظر مردم نشان دهنده این است که مشکلات کشور به راحتی قابل حل نیست و باعث نارضایتی و ناراحتی مردم می شود با حمایت سایر نیروها و در مجموع مردم می تواند در جهت رفع مشکلات مردم حرکت کند.

223225