زینب اکبری: محمد گودرزی تهیه کننده دو اثر «رفیع» و «بی وطن» در این دوره از جشنواره فیلم کوتاه تهران است. وی پیش از این تهیه کنندگی چند فیلم کوتاه را برعهده داشته و سال گذشته کارگردانی فیلم باغ کیانوش که در جشنواره حضور داشت را بر عهده داشت.
با گودرزی در مورد حال و هوای مختلف «راوی» و «بی وطن» گپ زدیم.
– چگونه کار خود را در فرآیند تولید پیش می برید؟
از سال 1369 وارد عرصه سینما شدم و پس از گذراندن دوره های مختلف بازیگری، کارگردانی، فیلمنامه نویسی و طراحی گریم، مراحل ساخت فیلم را آغاز کردم و یک فیلم کوتاه کارگردانی کردم. بعد از مدتی به تولید علاقه مند شدم. در مرحله اولیه تولید ابتدا باید مجری طرح باشید. از سال 93 کارگردانی فیلم های کوتاه را آغاز کردم. او از سال 1996 به عنوان تهیه کننده در باشگاه فیلم سوره مسیر جدی را طی کرد و چندین فیلم در این باشگاه تهیه کرد.
به عنوان تهیه کننده، خطرات فضای تخیلی «رفیع» را چگونه می پذیرید؟ اساساً این فضای تخیلی شاید برای مخاطب عام چندان جذاب نباشد.
در باشگاه فیلم سوره، کارگردانی چگونه دنیایی را که در ذهن خود دارد خلق می کند و ما اغلب زمینه را برای فیلمبرداری دنیای آنها فراهم می کنیم. «راوی» جهان محمد مصطقی فضایی خیال انگیز و رویایی دارد. علاوه بر این سعی می کنیم ژانرهای روتینی که همه به دنبال آن هستند را رها کنیم و به سمت چیزی برویم که کمتر در ژانر تولید شده است.
فکر می‌کنم این یک قدم رو به جلو برای ورود به دنیای فانتزی است، و یکی از ویژگی‌های باشگاه فیلم Sore است که به ثبت دنیای کارگردان کمک می‌کند.
از جلوه های ویژه فیلم رفیع بگویید. چه قسمت هایی از تصاویر و مکان ها واقعی هستند و چه قسمت هایی طراحی شده اند؟
گروهی که جلوه‌های ویژه فیلم رفیع را بر عهده داشت، همان تیمی است که جلوه‌های ویژه فیلم باغ کیانوش را برنده جایزه کودک و نوجوان جشنواره اصفهان شد. در ابتدا قرار بود فقط «قلب» و «هلیکوپتر» را با جلوه های ویژه فیلمبرداری کنیم، اما پس از آماده شدن استوری بورد، شرایط تولید به گونه ای پیش رفت که ابعاد این جلوه های ویژه بیشتر شد.
اما مثلاً لوکیشنی که راوی ها در آن اجرا می شدند کاملا واقعی است. در ابتدا قرار بود از کتابخانه ایران مال برای این صحنه استفاده شود اما چون از نظر زمانی نمی توانستیم با هم هماهنگ شویم در نهایت به تصویربرداری این صحنه در برج آزادی رسیدیم. فضای فوق العاده ایجاد شده زحماتی است که بچه ها برای طراحی صحنه کشیده اند و بخشی از آن فضای خود برج آزادی است.
با بودجه محدود فیلم کوتاه، میزان جلوه های ویژه را چگونه مدیریت کردید؟
وقتی استوری بورد انجام می شود و تجربه می شود، هزینه جلوه های ویژه باید در مقایسه با هزینه های کل پروژه معقول باشد. فضای فیلم کوتاه همیشه فضای تبلیغی بوده و نگاه مردم به آن کسب درآمد نیست. همچنین سعی کردیم جلوه های ویژه را با کیفیت خوب و هزینه مناسب مدیریت کنیم.
این دیدگاه در «رفیع» که می گوید دنیای ما را راویان اداره می کنند و روایت می کنند و راویان هستند که داستان آدم ها را رقم می زنند، دو روی دارد و مقابل. پاسخ شما به مخالفان این نظر که فضای تخیل را قبول ندارند چیست؟
فضای تخیل خاص است. مثل این است که رویایی را که دیدید از منظرهای مختلف بررسی کنید. من نمی توانم از خواب و رویاها انتقاد کنم. به نظر من فضای رویایی راوی را نمی توان نقد کرد که چرا آن را می خوریم. داستان آدم ها را خدا نوشته است و این اشتباه است که فضای تخیلی فیلم را مقدم بر این بدانیم.
دنیای «راوی» و «بی وطن» تفاوت زیادی با یکدیگر دارند. این فیلم ها و انواع آنها چگونه طبقه بندی می شوند؟ یعنی ترجیح و انتخاب شما بود یا دیدگاه حمایتی داشتید؟
بخشی از آن به طور طبیعی حمایتی است. اساس باشگاه فیلم سورت حمایت از کارگردان است. داستان هایی از دنیای خود کارگردان ها. به عنوان مثال، داستان «بی‌وطن» بر اساس واقعیتی بود که کارگردان در پزشکی قانونی شاهد آن بود. وقتی این داستان به من ارائه شد، از آن استقبال کردم.
«بی‌وطن» به آسیب‌های اجتماعی که ما در آن دخیل هستیم نگاه می‌کند. بخش دیگر به بررسی اجمالی موضوع مهاجرت به ویژه مهاجرت غیرقانونی می پردازد و این سوال را مطرح می کند که چرا مهاجران افغان سازماندهی نشده اند؟ به نظر من فیلم های راضی کننده فیلم هایی هستند که باید به دور از سیاهی مصرف شوند. ما می‌توانیم مورد انتقاد اجتماعی قرار بگیریم، اما نمی‌توان باج‌گیری کرد و درست گفت.
کدام یک از فضاهای واقعی و تخیلی را دوست دارید؟
فضای واقعی بیشتر قابل درک است و مخاطب بیشتر پذیرای آن فضا است. با این حال درک فضای فانتزی برای مخاطب سخت است. به نظر من ساختن فیلم در هر دو ژانر برای داشتن تنوع در ژانر مهم است. هر کدام جذابیت خاص خود را دارد و هر کدام را باید جداگانه بررسی کرد و نمی توان گفت کدام بهتر از دیگری است.
«بی تابعیتی» موضوعی داغ با موافقان و مخالفان در ایران است. نگاه شما و فیلم به این موضوع چگونه است؟
دیدگاه «بی تابعیت» نقد آسیب اجتماعی بود. اصولاً وقتی با آسیب های اجتماعی سروکار دارید، مزایا و معایب خود را دارد. از یک سو با خانواده ای روبرو هستیم که در معرض مهاجرت غیرقانونی قرار گرفتند و مجبور شدند شرایط را مدیریت کنند تا با بحران مواجه نشوند. از سوی دیگر ایران یکی از کشورهای پذیرنده مهاجر از کشورهای همسایه محسوب می شود. بنابراین، موضوع مهاجران، قوانین و مقررات آنها را بررسی می کنیم.
دیدگاه ما دیدگاه رضایت‌بخشی بود که بگوییم در بحث مهاجرت نیز مانند سایر نقاط دنیا باید مقرراتی وجود داشته باشد.
آیا در جشنواره فیلم فجر امسال فیلم بلندی دارید؟
من کارگردان پروژه «مومیایی» هستم که انشالله به جشنواره فیلم فجر می رسد.
فضای کوتاه را تجربه کردم و سال گذشته در یک فیلم سینمایی کارگردانی کردم. حالا دوباره به فضای کوتاه برمی گردیم؟ آیا فضای فیلم کوتاه برای شما خاص است؟
بازگشتی وجود ندارد. برای اینکه به جایی برسید باید مراحل را طی کنید. مراحل به این معنا بود که ابتدا مدیر تولید و تهیه‌کننده اجرایی فیلم کوتاه بودم، سپس مجری یک سریال بودم، سپس به سراغ فیلم کوتاه رفتم و تهیه‌کننده فیلم کوتاه بودم. فیلم کوتاه برایم خیلی جذاب است و حتی اگر روزی فیلم بلند بسازم باز هم فیلم کوتاه می سازم.
این مراحلی را که من طی کردم به نظرم هر انسانی برای تجربه و بلوغ باید طی کند و ضروری است.
بسیاری از مردم این مسیر را نمی روند و به جای شبکه سازی یا سرمایه گذار بودن، مستقیماً تولید می کنند. اما کار درست این است که ابتدا در زمینه مدیر پروژه و مدیر تولید تجربه کسب کنیم تا بعدا در عرصه تولید بدرخشیم.
24457
