نمایشگاه عکسی که روایت تصویری از روضه‌های خانگی دارد؛«مجلسِ پرده‌نشینان»؛ نمایشگاهی با هدف گسترش فرهنگ روضه‌های خانگی

به گزارش -؛ به گزارش روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، این نمایشگاه شامل 52 قطعه عکس در سایزهای 50 در 70 سانتی متر، 100 در 150، 100 در 70 و 30 در 40 سانتی متر است که در بازه زمانی 1392 تا 1402 عکس گرفته ام. ق. عکاسان طاهره بابایی و تهمینه رحمانی ضبط شدند.

طاهره بابایی یکی از عکاسان نمایشگاه «مجلس سی پردنشان» خاطراتی از محرم 1397 در مورد عکاسی از مساجد خانگی بیان می کند و می گوید: بی صبرانه منتظر نمایش قاب جدیدی برای مسجد بودم که تصمیم گرفتم از مسجد عکاسی کنم. بنیانگذاران مساجد خانگی، اما به دلیل شیوع کرونا، همه چیز به کلی تغییر کرد و اتفاقی افتاد که من را بر آن داشت تا از مکان های تشییع جنازه عکس بگیرم. به دلیل رفاقت دیرینه ای که با تهمینه رحمانی داشتم، با هم آشنا شدیم و از عموم مردم خواستیم که اگر در خانه نماز هست به ما بگویند تا بتوانیم از محافل آنها عکس بگیریم، با اینکه محدود بودند. در آن ایام مردم پرچم های عزاداری را جلوی خانه هایشان می گذاشتند و اعلام می کردند که به دلیل شیوع ویروس کرونا مراسم برگزار نمی کنند، اما دل هایشان مملو از محرم و عزا بود، اما نکته جالب توجه است. این است که وقتی وارد گل سرخ شدیم، با یک گروه سه چهار نفره مواجه شدیم که مشغول خواندن حج عاشورا و رزا بودند. این اپیزودها مانند مراسم تشییع جنازه قبلی برگزار شد، اما بسیار عجیب بود. غرابت محرم در کرونا آن را در حال و هوای عزاداران حسینی زنده نگه داشت.

وی سخنان خود را این گونه ادامه می دهد: عده ای در خانه در میدان، برخی در کوچه و برخی در پشت بام نماز خواندند. کرونا باعث شد عده ای از قاریان برای اقامه نماز به خانه بروند و یکی از این افراد آقای متشراری بود که به خیابان ها و محله شهدا رفت و دعا خواند. وی با اطلاع از شهدای مغازه در دهه اول و دوم محرم در حضور همسایه ها و خانواده معظم شهدا در مقابل درب منزل شهدا به عزاداری و دعای خیر پرداخت.

عکسی به یاد مادر

بابایی در نمایشگاه «شورای پرده» به 16 عکس او به دیوار اشاره می‌کند و لحظه‌ای در مقابل عکس سکوت می‌کند، انگار خاطره‌ای در ذهنش است که در آن لحظه چشمانش را بسته است. ناگهان دهانش را باز کرد و عکس غمگینی از مادرش را نشان داد. بداغی با بغضی که در دل داشت، خاطره آخرین حضور مادرش در مراسم ختم حسینی، مادری که سال گذشته درگذشت، در همین شب پس از عزاداری آقای شهیدان را بازگو کرد.

تهمینه رحمانی که عکاس این نمایشگاه بود روند عکاسی از زیارتگاه های خانگی را اینگونه تشریح کرد: کارمان را از سال 1399 یعنی اول محرم کرونا شروع کردیم. در آن زمان بین مردم و مسئولان سردرگمی به وجود آمد و دو تصمیم تعطیلی هیئت های بزرگ و برگزاری مراسم ختم الحسینی بود. اتفاقی در فضای مجازی ماجرایی را دیدم که واعظی در محله باغ فیض با حداقل امکاناتی که شامل زیلو و بلندگو بود به صورت خودجوش به خانه شهدا رفت و تسبیح خواند. این داستان برایم جالب بود چون شکل عزاداری با سال های قبل بسیار متفاوت بود و فضای بصری جذابی برایم داشت. من با آن مداحی همراه شدم و از طریق این شرکت با حیاط خانه آشنا شدم. سال اول پروژه به طور کامل به فضاهای بیرونی و زیارتگاه های درب خانه شهدا، صحن و پشت تابلوها اختصاص یافت و اصلا وارد منازل نشدیم اما در سال دوم کرونا. به طور کامل اختصاص داده شد و به نظر می رسد مردم تا حدودی ترس خود را از کرونا از دست داده اند و زیارتگاه ها به صورت تجمعات کوچک برپا شده و به تعداد محدود در منازل برگزار می شده است. مساجد در سال 1401 به شکل و شمایل اولیه خود بازگشتند. سه سال اول برای من یک روند و مرحله بود و قبل از آن بسیاری از مردم متعهد به خواندن نماز در خانه بودند، اما کرونا مردم را مجبور به تعطیلی نماز کرد. کم کم طی یک سال گذشته و امسال این پروژه کار دلم شده و حتی هنوز هم از نمازخانه های خانه عکس می گیرم.

هدف ما اشاعه فرهنگ آیین های خانگی است

تهمینه رحمانی درباره برپایی نمایشگاه «مجلس سی پردنشان» می گوید: هدف ما از عکاسی از محافل عزاداری اشاعه فرهنگ مصلای خانگی بود و با آشنایی با فضای رسانه ای، کار سه سال اول را به خبرگزاری ها ارائه کردیم. که مردم بتوانند نتایج کار ما را ببینند.

در عین حال بازخوردهای بسیار خوبی دریافت می کردیم و اساتیدی مانند احسان باقری راهنمایی های زیادی به ما می کردند و می گفتند که مجموعه این پتانسیل را دارد که تصاویر را در یک فضای نمایشگاهی قرار دهد و بعد تبدیل به کتاب شود.

نمایشگاه پایان پروژه نخواهد بود

وی می افزاید: در ابتدا به دنبال برگزاری نمایشگاه عکس نبودیم و از حرم ها به منظور برگزاری نمایشگاه عکاسی نمی کردیم، اما با پیشرفت پروژه و افزایش تعداد عکس ها، اساتید پیشنهاد نمایش آن ها را دادند، اما من نمی خواستم نمایشگاه پایان پروژه باشد، چون نمایشگاه پربار بود، نخواهم رفت و این نمایشگاه نقطه پایانی برای پروژه من نخواهد بود، زیرا عکاسی از حرم ها ادامه خواهد داشت. نمایشگاه «پردانشینان مجلس» بخش کوچکی از آرشیو عکس های من و طاهری بابایی است که از حدود 190 جماعت عکاسی کرده ایم.

به رمان شورا بروید

رحمانی با اشاره به اینکه در این نمایشگاه 37 عکس از وی بر روی دیوار است، درباره نتایج آثارش می گوید: واکنش هایی که از این نمایشگاه می گیرم و نظرات اساتیدی که از این آثار بازدید خواهند کرد قطعا در روند کار تاثیرگذار خواهد بود. برای این پروژه از نظرات مردم بهره مند می شویم و سپس به سمت انتشار کتاب مصور آیین های خانگی می رویم. این نمایشگاه شامل تک تک عکس‌هایی است که از مجالس ضبط کرده‌ایم، اما از سال گذشته به داستان‌ها و روایت‌های مردم روی آورده‌ایم، زیرا آنها مهم‌تر از این لحظات هستند. با تمام شدن کرونا تصمیم گرفتیم روایتی برای این جلسه دعا داشته باشیم و این فضای کار را کاملا متفاوت می کند.

لازم به ذکر است نمایشگاه عکاسی «شورای بردنشان» از یکشنبه 24 تیر 1403 لغایت 12 شهریور 1403 روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 10 صبح تا 19 و پنجشنبه ها از ساعت 15 برگزار می شود. تا ساعت 19 در نمایشگاه «خانه شماره 1 عکاسان ایران» واقع در میدان هنر انقلاب اسلامی، تقاطع خیابان حافظ و خیابان سمیه.

5757