به گزارش خبرگزاری رابو، سومین روز از شهررار هشتاد و سومین سالگرد اشغال ایران توسط دو تن از نیروهای متفقین در جنگ جهانی دوم در سال 1320 است.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران، موقعیت استراتژیک ایران در غرب آسیا و منطقه خاورمیانه از یک سو، کشورمان را سدی بر سر راه دسترسی انگلستان به مستعمره بزرگ خود یعنی هند و از سوی دیگر قرار داد. ، به دلیل طولانی بودن مرزهای آبی و زمینی با روسیه، باعث گسترش … دشمنی های متفقین علیه آمریکا وارد خاک ایران شد طبیعتاً تمایل رضاشاه پهلوی به سمت هیتلر و امپراتوری آلمان در اروپا شد مهمتر از آن آتش جنگ جهانی دوم تمام ایران را سوزاند و مردم از قحطی، بیماری، عقب ماندگی و جنایاتی که نیروهای نظامی و سیاسی انگلیس با آن روبهرو شدند.
اقدامات رشید علی الکیلانی، نخست وزیر عراق در چند دوره، علیه انگلیسی ها، حضور پر رنگ و موثر صنعتگران و سیاستمداران آلمانی در ایران و عراق و حضور تعداد زیادی از ناوگان دریایی ژاپن در عراق. حمایت خلیج فارس از نیروهای متفقین، مقامات انگلیسی را چنان بیرحمانه کرد که بدون وقفه، رضاشاه را خلع و به مناطق دورافتاده و جنوبی جهان، جزیره موریس در میان اقیانوس آرام، تبعید کردند.
آنها حاضر به از دست دادن منافع خود در خاورمیانه و خلیج فارس نبودند. به همین دلیل، علیرغم اعلام اولیه بی طرفی ایران در جنگ جهانی دوم، رهبران روسیه و انگلیس مقامات ایرانی را مجبور به اعلام جنگ علیه هیتلر و امپراتوری آلمان نازی کردند.
خلیج فارس در 22 ژوئن 1941 برابر با 1 تیر 1320 در پی حمله ناگهانی و اعلام نشده ارتش آلمان به خاک روسیه به یکی از متلاطم ترین آبراه های جهان تبدیل شد.
ارتش آلمان نازی به منابع غنی قفقاز و اوکراین چشم دوخته بود و اگر ماشین جنگی آلمان به این منطقه می رسید، علاوه بر تامین نیازهای غذایی ارتش، با استقرار ارتش خود، منابع نفت و گاز روسیه را نیز تصرف می کرد در بین النهرین، او می تواند به راحتی جریان انرژی در دنیای قدیم را کنترل کند و سرنوشت جنگ جهانی دوم را به نفع خود و به هزینه روسیه، انگلیس، آمریکا و سایر کشورهای متحد پایان دهد.
احمد مطفتری
اقدامات دولت های ایران را شرح دهید
جنگ جهانی دوم از 1 سپتامبر 1939 – 9 سپتامبر 1318 – آغاز شد و در 2 سپتامبر 1945 – 11 سپتامبر 1945 به پایان رسید.
این جنگ بزرگ بین کشورهای متفق از جمله آلمان، ایتالیا و ژاپن و بین کشورهای متحد که انگلستان، فرانسه، روسیه و آمریکا بودند، رخ داد. این جنگ خونین به استثنای سوئیس، تمام قاره اروپا، شمال آفریقا، روسیه، ژاپن و کشورهای بی طرف از جمله ایران را در بر گرفت و طبق آمار بین المللی منجر به کشته شدن حدود 80 میلیون نفر در جهان شد.
دولت های ایران و جنگ جهانی
آغاز جنگ جهانی دوم در قاره اروپا مصادف بود با دو ماه آخر دوره نخست وزیری محمود جم معروف به محمود خان، مدیر شاه در ایران، اما ورود نیروهای روس از شمال و نیروهای انگلیسی از جنوب و جنوب و اشغال ایران توسط نیروهای متفقین برای چندین سال در زمان نخست وزیری احمد متین دفتری سقوط کرد.
محمود جم
بخش عمده ای از مشارکت ایران در جنگ جهانی به علی منصور سپرده شد. او سه هفته قبل از اشغال ایران توسط نیروهای ائتلاف به این سمت منصوب شد. منصور که اولین دوره نخست وزیری اش مصادف با آخرین ماه حکومت رضاشاه بود، رسما بی طرفی ایران را اعلام کرد. در 8 تیر 1319 به جای احمد متین دوری به عنوان هفتمین نخست وزیر ایران در زمان رضاشاه منصوب شد و فردای آن روز دولت منصور با تعداد زیادی از وزیران متین دوری توسط مجلس شورای ملی انتخاب شد.
حمله آلمان به لهستان و سپس فرانسه و اشغال این دو کشور توسط ارتش نازی چند هفته قبل از آغاز اولین دوره نخست وزیری علی منصور در ایران رخ داد.
این حادثه در کنار رابطه رضاشاه با هیتلر و آلمانی ها و فعالیت چشمگیر آنها در زیرساخت های اقتصادی ایران، سفیر روسیه در 7 تیر 1320 و سفیر انگلیس در 25 مرداد 1320 را بر آن داشت تا طی دو نامه جداگانه آلمانی ها را از ایران اخراج کنند. منصور. .
سفرای دو کشور انگیزه این درخواست را گرایش های طرفدار سیاست خارجی رضاشاه آلمان دانستند که خطر فعالیت جاسوسان آلمانی در ایران را افزایش داده و ایران را به پایگاه تبلیغاتی و خرابکاری آنها علیه منافع روسیه تبدیل می کند. و انگلستان.
منصور در روزهای 7 و 30 مرداد 1320 هجری شمسی طی مذاکرات شفاهی و نامههای کتبی به سفارتهای مسکو و لندن در تهران پاسخ داد و به آنها اطمینان داد که دولتش مشتاق رفتار اتباع خارجی بهویژه اتباع آلمانی مقیم ایران است. هیچ خطری برای شهروندان روسیه و بریتانیا ایجاد نخواهد کرد.
احمد قوام
برای اطمینان خاطر سفرای روسیه و انگلیس از آلمانی های مقیم ایران کمتر است. در پی این اقدام وزیر کشور همچنین به تمامی اتباع خارجی مقیم ایران هشدار داد که از هرگونه ابراز احساسات علیه بی طرفی ایران خودداری کنند.
اما تمام اقدامات پیشگیرانه نخست وزیر به نتیجه نرسید و در ساعت چهار بعد از ظهر سوم شهریور 1320 سفرای روسیه و انگلیس به خانه نخست وزیر رفتند و دو نامه مشابه به منصور ارائه کردند.
در این نامه ها علاوه بر تکرار خواسته های قبلی برای اخراج آلمانی ها از ایران، او را به حمله نظامی تهدید کردند. تهدید آنها بامداد همان شب عملی شد و نیروهای نظامی انگلیس از بندر شاهپور، خرمشهر و قصرشیرین در جنوب و غرب و نیروهای نظامی روسیه از شمال و از شهر جلفا ایران را اشغال کردند.
در شامگاه سوم شهرور 1320 رضاشاه منصور را برکنار کرد و محمدعلی فروغی را به جای او منصوب کرد.
پایان جنگ جهانی دوم نیز در دولت احمد قوام الدوله رخ داد.
روسیه و انگلیس برای جلب نظر آلمانی ها نیاز به دسترسی به کانال های ارتباطی ایران برای تحویل نیروهای نظامی، سلاح و مواد غذایی جدید به روسیه و گرفتن امتیاز استخراج نفت و گاز از چاه های نفت ایران در شمال و جنوب ایران داشتند. قطع دسترسی کارشناسان و سیاستمداران آلمانی یکی از منابع نفتی و کانال های ارتباطی ایران بود.
آسیب جدی
تهاجم متفقین و اشغال ایران توسط نیروهای روس و انگلیس، سرنوشتی سیاه و آشفته را برای آینده سیاسی ایران در دوران پهلوی رقم زد.
در پی حمله نیروهای روس و انگلیس به ایران، تمامیت ارضی و حاکمیت سیاسی کشورمان در هاله ای از ابهام قرار گرفت و کشورمان تا 22 بهمن 1357 نتوانست خود را از قید و بندهای قدرت های مسلط رهایی بخشد.
از نظر اقتصادی نیز منابع نفتی کشورمان به تاراج رفته و کمبود مواد غذایی، بحران ها و شیوع انواع بیماری های عفونی و غیرواگیر در کشور به اوج خود رسیده است.
به دنبال خرید عمده برنج، آرد و سایر مواد غذایی اساسی توسط نیروهای روسی و انگلیسی، قحطی گسترده و افزایش قیمت ها ایران را فرا گرفت.
وضعیت نابهنجار ناشی از تحمیل جنگ ناخواسته به ایران، تحمیل هزینههای گزاف و سنگین نیروهای متفقین به ایران و فشارهای تورمی و معیشتی بر خانوادههای ایرانی در نهایت منجر به افزایش چاپ اسکناس در ایران و رشد آن شد. نقدینگی و افزایش لجام گسیخته تورم در کشور ما در اواسط دهه 1440.
علاوه بر این، تمام راه های کشور به ویژه راه آهن و شوش در کنترل نیروهای اشغالگر بود و نیروی کار ایرانی برای تهیه و تامین نیروهای روس و انگلیس با حداقل دستمزد به کار گرفته می شد. توقف واردات به کشور به دلیل جنگ، عواید گمرکی را که یکی از منابع اصلی درآمد دولت به شمار می رفت، به حداقل رساند و آشفتگی و هرج و مرج داخلی، برنامه ریزی برای اخذ مالیات را برای وزارت دارایی غیرممکن کرد.
اشغال ایران از نظر نظامی نیز پیامدهای ناخوشایندی داشت. با دستور رضا شاه مبنی بر ترک مقاومت در 6 شهریور 1320 ارتشی که او با صرف بودجه هنگفتی تشکیل داده بود متلاشی شد و نتوانست در برابر نیروهای متفقین مقاومت کند.
حضور قدرتهای خارجی، از نظر فرهنگی و سیاسی، ایران را شاهد تحولات و تحولات نامطلوبی قرار داد.
پارلمان دست نشانده دولت انگلیس پس از استعفای رضاشاه و اخراج اجباری وی از ایران توسط مقامات انگلیسی تغییر جهت داد.
در صحنه سیاسی کشور بار دیگر کانون های قدرت و ثروت به میدان آمدند و تشکل های حزبی و سیاسی قوت گرفتند. در سال 1323 هجری شمسی حدود 60 حزب، گروه، جناح و تشکل سیاسی تأسیس شد که بیشتر آنها گرایش های چپ و کمونیستی بودند.
حضور نیروهای روسی در منطقه و تبلیغات و حمایت آنها علاوه بر ممانعت از استقرار نیروهای دولتی در آذربایجان و کردستان، فعالیت ملی گرایان ترک و کرد را در استان های غربی و شمال غربی گسترش داد و حضور آنها را تشدید کرد. خواسته استقلال
منابع:
ایران در اشغال متفقین تیبریوس، چاپ دوم ۱۳۷۱
خلاصه تاریخ ایران اثر حسن نراقی، چاپ دوم، 1380
ایران بین دو انقلاب، نوشته یرواند آبراهامیان، انتشارات NE، چاپ دوم، 1377
اشغال ایران در جنگ جهانی دوم، مؤسسه تاریخ معاصر ایران
ویچل اس. ایوانف، 1356، تاریخ معاصر ایران، ترجمه تزابی، هوشنگ. گیمبانه، حسن
خدای من، همایون. اهمیت راهبردی ایران در جنگ جهانی دوم، مرکز انتشارات دانشگاهی، تهران، 1369.
آبراهامیان، یروند، 1379، ایران بین دو انقلاب: از مشروطه تا انقلاب اسلامی، ترجمه فیروزمند، کاظم. شمسفوری، حسن. مدیر شانشی، محسن، تهران، نصار کارزن
29218
khabaronline به نقل از رابو