استقبال میلیارد تومانی از تلفیق هنر سنتی و مدرن / رکورد فروش تیر ماه «حراج تهران» چقدر بود؟

حسین قره: این گستره تاریخی که در این حراج حضور داشتند – صرف نظر از دسته بندی حراج و قیمت گذاری آن که بر اساس شاخص های بازار هنر تعیین می شود – روایتی از نظرات متعدد در مورد هنر نقاشی در دوره معاصر ایران را بازتاب و بازنمایی می کند. اگرچه همه رده های فنی و فنی لزوماً در این دسته قرار نمی گیرند. اما تنوع و گستره هنر مدرن ایران را به نمایش می گذارد.

این آثار به چهار دسته کلی تقسیم می شوند. آثاری که از منظری وسیع به سنت می نگریست و تکنیک های آن را منعکس می کنند، اما به دنبال ارائه مفاهیم جدید و نو نبوده اند، مقوله ای که سنت را با تکنیک های گذشته نقد می کند و آثار ارائه شده مشابه آثار دوران مدرن است. گذشته در انتقادات خود; دسته دیگر آثاری هستند که بدون توجه به سنت و نقد جلوه های نقاشی مدرن را به نمایش می گذاشتند و به سبک انتزاعی به زندگی هنری خود ادامه می دادند و… جوانانی که نقد دنیای مدرن و روایت دردناک زندگی روزمره را در آثار خود خلق کردند. . این چهار مقوله تحت عناوین خلق اثر با توجه به خاستگاه فرهنگی، به ارث رسیده از نیاکان، نگاه مستقل به دنیای گذشته و سنت و خلاقیت دنیای کنونی شناسایی می شوند. اگرچه شاید خطوط ظاهر شرقی و ایرانی در رنگ های همه آثار منعکس شده باشد.

منتقدان سنت با تکنیک های به جا مانده از سنت، تاریخ و فرهنگ

کم نیستند منتقدان سنت یا داستان نویسانی که با تکنیک های گذشته تاریخی به نقد گذشته می پردازند. کسانی که می توانند تکنیک های نقاشی قاجار و صفوی را تکرار کنند. قدرت سبک خود را نشان دهید و کارهای مفهومی تازه و تازه ای خلق کنید. در میان آثاری که تمایل به بازتعریف اشیاء فرهنگی با همان تکنیک‌های نقاشی داشتند و هدف خود را به تصویر می‌کشیدند، کمبوجیه مشهورترین است. اثر درمبخش بدون عنوان است و روی لبه تابلو نوشته شده است: «کامبیز درمبخش 1396 اصل اثر منسوب به آقا محمد هنرمند قاجاریه 1224 شمسی» بدون توجه به آقا محمد که هنرمند بوده است. مربوط به دوران قاجاریه دوره قاجار که منظور دوربخش بود; اما در این اثر، هنرمندان معاصر نقاشی را بر اساس تمام استانداردهای نقاشی دوره قاجاریه کشیدند و از تمام تکنیک های آن دوره پیروی کردند، با یک تفاوت و آن اینکه چهره زن حاضر در نقاشی که حجاب خود را برمی داشت، بود. با تکنیک های نقاشی مدرن سوخته و تاریک شده است. دربخش با این اثر چهره زنانه اثر را بازآفرینی کرد و روایتی نو از آن نوع نگاه به جهان ارائه کرد، روایتی مدرن از اثری با تکنیک و دیدگاه سنتی.

اثر آیدین آغداشلو نیز در همین دسته تعریف شده است، دو تابلو در یک تابلو به نام «گروه خاطرات پایان یک دوره ویرانی» در این اثر که با تکنیک گواش روی کاغذ خلق شده است، یک روی فتحعلی شاه قاجار است. که تمام سبک های نقاشی قاجار را در بر می گیرد اشاره شده است که هنرمند تنها یک حرکت انجام داده و با قلم مو و رنگ قرمز خطی بسیار نازک بر روی پیکره کشیده است. در تابلوی کناری با عنوان «چهره زیبای یک بانو»، تمام تکنیک های نقاشی دوره قاجار رعایت شده است، با یک تفاوت و آن اینکه هنرمند، قسمتی از کاغذ را بر روی تابلو بریده و گویی شکافی ایجاد کرده است. یا بریدن قلب سنت که بر اساس آن همان الگو به رنگ دیگری است تا بیننده آن را تفسیر کند و اسرار نهفته در سینه بانوی زیبا را بگوید.

در همین مجموعه، بی‌نام حسین‌شاه طاهری باز هم اشاره‌ای به نقاشی دوره قاجار دارد و بازآفرینی و روایتی مدرن از تاریخ با آمیزه‌ای از عناصر جدید مانند نقاشی روی تابلو است. «دختر ستار نواز» حسین کاظمی یا «لب قرمز گوجه‌ای» رضا بانکیز نیز در همین دسته قرار می‌گیرند و با تلفیق تکنیک‌های قبلی، تغییر فرم و خلق اثر با مفاهیم مدرن به محتوای جدیدی دست یافته‌اند. اثر مکرمه قنبری آمیزه‌ای از هنر سنتی و نقاشی باستانی است که با روش‌های مدرن بازسازی شده است. به همین ترتیب می توان تابلوی قاسم هادی زاده و تابلوی شهریار احمدی فرار بوعلی بیرونی مسیحی را نیز به این دسته اضافه کرد.

کشتن یک شاهزاده بزرگ مانند مرگی باشکوه و غم انگیز است

در این مجموعه که توسط حراج تهران برای فروش انتخاب شده، «ترور امیرکبیر» اثر سیامک ولی زاده به وضوح آمیخته ای از آثار شرقی و غربی است. این اثر متاثر از نقاش نئوکلاسیک فرانسوی ژاک لوئی داوید است و آثار ترکیب دو مرگ آن نقاش فرانسوی در آثار فلی زاده نمایان می شود. رمان «مرگ مارا» و «مرگ سقراط» درباره کشته شدن امیرکبیر با حال و هوای ایرانی درآمیخته است. نقاشی مرگ امیرکبیر با حفظ حال و هوای معماری ایرانی و علاقه به حمام فن کاشان اما با عنصر غیر ایرانی حوض طلا یا تشت زرین و نوع چهره امیرکبیر در لحظه مرگ. ، هنرمند از طریق آشنایی هویتی تراژیک می سازد.

در این اثر سایه روشن، عمق و پرسپکتیو به عنوان عنصری از طراحی دیده می شود که این دو عنصر در کنار وان زاییده شده از بستر طراحی سنتی ایرانی، یعنی بدون عمق و پرسپکتیو ترسیم شده اند. پیکر امیرکبیر با رگ متورم و خون ریخته شده در این نقاشی سنتی آمیزه ای از هنر شرقی و غربی است و هرج و مرج آن دوره را برای مخاطب تداعی می کند. در واقع در بستر سنت و مدرنیته مردی که آغازگر نوسازی ایران بود کشته شد و به امتحان رفت.

افرادی مدرن که ارزش های سنت را می شناسند و به آن احترام می گذارند

در این گروه و البته در دوره معاصر نقاشی ایران، هنرمندانی هستند که سنت ایرانی را در کنار درک مدرن از زندگی، هنر و زندگی روایت می‌کنند و روایت خاصی از سنت ایرانی دارند که تلفیقی چند هزار ساله است. تاریخ ایران. هنرمندانی مانند منصور قندریز نگاهی به هنر سنتی و عامه پسند دارند بدون اینکه در این آثار تغییری در معنا داشته باشند. اما در همان چارچوب سنت آفرینش عمل می کند و زیبایی شناسی سنت را حفظ می کند. مکتب سقاآن را در همین عنوان قرار داده است در برخی از آثار هنرمندان این سبک، انتزاع و دستیابی به خلوص به طور کامل دیده می شود. اثر بدون عنوان محمد فدوی و همچنین اثر گزا طباطبایی به نام «کبابی» از قاسم حاجی زاده، رضا هدایت و صادق تبریزی در این دسته جای می گیرند که ایده های خود را بر اساس هنر عامیانه و متناسب با رنگ ها و زمینه های ایرانی به روی بوم آورده اند.

خوشنویسی ایرانی; روایت و فراروایت

دسته بعدی که در حراج قرار می گیرند، آثار خوشنویسی هستند که تحت تأثیر خوشنویسی ایرانی متولد شده اند. خوشنویسی مبتنی بر این هنر ایرانی است که ریشه در معماری دارد. الگوهای خط محور معماران ایرانی یکی از منابع این هنر است. آثاری از جلیل رسولی، علی شیرازی، صادق ترافکن، نصرالله افجه ای، سارو حسن زاده، فرهاد مشیری، محمود زنده رودی، عزرا آکیکی بخشی، حمید عجمی، احمد محمدپور، عمران یوسف زاده، اسدالله کیانی، علیرضا آحایس و …. به پدیده هنر توجه کنید. جالب اینجاست که دو تابلو از سه تابلویی که در این دوره به بالاترین قیمت فروخته شده اند از این ترکیب خطوط هستند. یکی از آنها اثر محمد الاحسایی و دیگری اثر فرهاد مشیری است.

البته هر هنرمندی دیدگاه و تفسیر خاص خود را دارد. از آن پس، خوشنویسی ایرانی با تصوف، شعر و ادبیات پیوند تنگاتنگی پیدا کرد و این دیدگاه هنوز در برخی آثار مشهود است. برخی از آنها مانند عزرا آکیکی باکشیشی با تابلوی «زمان بازگشت» مربوط به باورها و میراث سنتی و عرفانی گذشته و یا تابلوی «مولوی پرستش بی پایان» اثر کامران یوسف زاده که جنبه هایی از وجود مولوی را به نمایش می گذارد. اما نقاشان محمد احصی، العجمی، مشیری، زنده رودی سعی در خلق آثاری با ویژگی های مدرن دارند که با تکیه بر موازین زیبایی شناسی و با استفاده از زیبایی شناسی گذشته و گاه بر خلاف میراث گذشتگان مانند صدیق ترافکین کار می کنند. ویژگی های انسانی که در این سنت گرفتار شده است را روایت می کند.

احادیث؛ مدرنیته محض

دسته بعدی آثار کاملا مدرن و مطابق با گرایش های نقاشی غرب خلق شده اند. آثاری که بر سبک انتزاعی نقاشی تمرکز دارند و بدون توجه به تکنیک های نقاشی بومی و غیر محلی خود و دنیای اطراف را روایت می کنند. این آثار مرز مکانی و زمانی ندارند، از جمله اثر بی عنوان شیشه سازان که گلدانی است که با حرکات شاعرانه قلم مو خلق شده است. کاری چشم نواز با رنگ های گرم و سرد و شکل و چیدمان چشمگیر. در همین دسته، اثر بدون عنوان یعقوب امدادیان یا گارنیک در هاکوبیان به عنوان طبیعت بی جان و یا اثر رضا درخشانی، گیتا وکیلی، هاد خاکدار، فریده لاشایی و … که در این گروه حضور داشتند، قرار دارند.

آخرین گروه از جوانان و جامعه جهانی با همه بلاهایش

دو اثر از نقاشان جوان در این مجموعه وجود دارد و بازتابی از نسل دیگری از نقاشان ایرانی هستند، نقاشانی که تجربه زیسته دیگری از جهان دارند و راوی آن هستند. آنها نه از تکنیک های سقانا پیروی می کنند، نه از نقاشی های قاجاریه پیروی می کنند و قبل از آن، داستان دنیای انتزاعی امروز را روایت می کنند، دنیایی پر از ابزارهای خشونت. اثر بدون عنوان مجموعه جهش تأمل که محمد طباطبایی نقاش جوان آن متولد 1366 است، یکی از این آثار است، اثری که خشونت دنیا را با کودکی انسان در دستانش به نمایش می گذارد. و همچنین اثر «بلوط پیر» اثر شانتیا ذاکر عاملی، این اثر نیز بدون توجه به موقعیت و سنت های گذشته توسط نقاش ساخته شده است. این اثر در سه زمینه به طور همزمان روایت می شود. بخشی از بازی های رایانه ای است، واقعیت مجازی ما بخشی از زندگی روزمره و واقعیت آن است و در عمق تصویر موشکی که در حال پرتاب است که جهان را نابود می کند، معلوم نیست کجاست.

5757